Sculptuur 'Socrates', kunstmarmer

Ik weet dat ik niets weet' zou de essentie worden van de leer van de man die door het orakel van Delphi werd uitgeroepen tot de wijste van zijn tijd. In Delphi had de god Apollo de draak Python gedood. De geest had de geesten van de levende en levenloze wereld overmeesterd. De Grieken hadden zo een tempel voor de rede opgericht. Socrates werd geboren in dit reeds verlichte tijdperk, als zoon van een vroedvrouw en een steenhouwer. We weten niet of Socrates in de voetsporen van zijn vader trad, maar hij had het geld voor uitrusting en wapens om deel te nemen aan drie veldtochten als hopliet, waarin hij sterk, voorzichtig en moedig bleek, bijvoorbeeld toen hij zijn gewonde vriend Alcibiades en diens wapens uit het heetst van de strijd trok. Van zijn leerlingen, in de eerste plaats Plato, weten we dat Socrates, die zelf niets schreef, een groot deel van zijn leven doorbracht op de agora, het centrum van het leven in Athene, om diepgaande discussies te voeren met zijn medeburgers. Of het nu met de ambachtsman, de koopman, de politicus, de rechter of de wijze sofist was, hij wilde te weten komen wat juist en gepast was in hun denken en handelen. Socrates was ervan overtuigd dat het vermogen om het goede te herkennen, als goddelijk licht, als goddelijke gave, als God, inherent was aan ieder mens. Overigens werd in het bijbelse scheppingsverhaal hetzelfde, hier positieve, basisidee geconstrueerd voor de tragische val van de mens. Socrates ontwikkelde een vorm van indringende, vragende dialoog, waardoor de gesprekspartner zijn oorspronkelijk veronderstelde kennis vaak zelf moest weerleggen. Hij noemde deze vraagtechniek zijn vroedkunde, zijn spirituele vroedkunde. Door zijn indringende dialogen en zijn manier van denken maakte hij vrienden, zoals degenen die later in zijn geest filosofiescholen stichtten, maar ook vijanden, wier ijdelheid en carrières hij in de weg stond. Voor Socrates was onwetendheid of illusoire kennis even verwerpelijk als kwaadwillig bedrog, want: 'De mens handelt slecht als hij niet weet wat goed is! Hoe actueel! Trouw aan het Delphische gezegde 'Ken uzelf', hield hij nooit op met zoeken naar een ethische basis voor correct denken en gedrag in zijn liefde voor wijsheid, filosofie, voor fundamentele waarden zoals deugd, rechtvaardigheid of dapperheid. Zijn tegenstanders beschuldigden hem. Hij werd door de organen van de nog prille democratie ter dood veroordeeld wegens 'het corrumperen van de jeugd' en 'het niet respecteren van de Griekse goden'. Zelf zei hij in zijn verdedigingstoespraak dat hij liever levenslang geëerd zou moeten worden voor zijn werk, zoals de Olympische kampioenen. Toch accepteerde hij de onterechte veroordeling volgens zijn eigen morele normen, want 'het is beter onrecht te lijden dan onrecht te doen'. Hij werd onsterfelijk met zijn soevereine manier om zijn dood tegemoet te gaan. Vergeet niet een haan te offeren aan Asclepius' waren zijn laatste woorden nadat hij de beker dolle kervel had gedronken. Waar is de Socrates van onze tijd? In ieder van ons! Laat deze oprecht wijze man over je beslissingen waken. Socrates (469-399 v.Chr.): Polymeer museum replica. Kunstmarmer. Afmetingen 20 x 12 x 6 cm (h/w/d). Correct portret van de filosoof als onvoltooid werk naar een figuur uit de 4e eeuw v.Chr. in het British Museum.